Peruaanse schrijver en Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa (89) overleden

Vargas Llosa geldt als een van de belangrijkste schrijvers en denkers van Latijns-Amerika en van de Spaanstalige literatuur. Hij schreef meer dan vijftig boeken en ontving in 2010 de Nobelprijs voor de Literatuur.

“Hij zal de geschiedenis in gaan als een buitengewoon verhalenverteller en een invloedrijk intellectueel van de oude stempel, dat wil zeggen, van vóór het tijdperk van de sociale media,” schrijft de Spaanse krant El País over hem.

Zijn boeken gingen vaak over de complexe omgang met macht. In 1990 deed hij zelf een gooi naar het presidentschap van Peru, maar hij werd uiteindelijk overtuigend verslagen door de toen nog onbekende Alberto Fujimori, die tot 2000 als dictator het land leidde.

Conservatief

Vargas Llosa begon zijn carrière in de journalistiek. Als tiener was hij nachtverslaggever voor La Crónica, een dagblad in Lima, waar hij verslag deed van een onderwereld vol criminaliteit en prostitutie. De schrijver verwierf op jonge leeftijd bekendheid door zijn vernietigende visies op de corruptie en wreedheid in Peru.

Hij brak met de linkse ideologie die decennialang de overhand had op veel schrijvers in Latijns-Amerika en ging zijn eigen weg als een conservatieve, vaak verdeeldheid zaaiende politieke denker en romanschrijver. Episodes uit zijn persoonlijke leven vormde hij om tot boeken die tot ver buiten de grenzen van zijn geboorteland werden gelezen.

Gabriel García Márquez en Julio Cortázar

In 1960 vestigde hij zich in Parijs, een belangrijke ontmoetingsplek voor Latijns-Amerikaanse intellectuelen en schrijvers in ballingschap. Daar raakte hij bevriend met twee andere grootheden van de Latijns-Amerikaanse literatuur: Gabriel García Márquez en Julio Cortázar, met wie hij ideeën uitwisselde over literatuur, politiek en de rol van de schrijver in de samenleving.

Zijn bekendste werk is waarschijnlijk La ciudad y los perros (De stad en de honden) uit 1963, het boek waarmee hij doorbrak en grote bekendheid kreeg. Het verhaal is een aanklacht tegen het autoritaire systeem op een militaire academie in Lima, waar hij zelf als veertienjarige had gezeten.

In 1973 keerde hij na zestien jaar in Europa terug naar Peru. Volgens hem had hij het contact met de realiteit en de taal van zijn land verloren. “Dat kan dodelijk zijn voor een schrijver,” zei hij daarover.

Opiniemaker

In 2023 bracht hij zijn laatste boek uit: Le dedico mi silencio (Ik draag mijn stilte aan jou op), waarin hij aankondigde na zestig jaar te stoppen met schrijven. Naast zijn carrière als boekenschrijver was hij ook actief als opiniemaker. Hij schreef regelmatig voor internationale kranten, waaronder de Spaanse krant El País.

‘Zijn overlijden zal zijn familieleden, vrienden en lezers wereldwijd veel verdriet doen, maar we hopen dat zij, net als wij, troost zullen vinden in het feit dat hij een lang, avontuurlijk en vruchtbaar leven heeft gehad en een oeuvre achterlaat dat hem zal overleven,’ zo is te lezen in een brief die is ondertekend door zijn kinderen.

Vargas Llosa wordt gecremeerd in Peru.