GVB wil Amsterdams openbaar vervoer ingrijpend veranderen: lijn 3 verdwijnt, meer ov naar Noord en Weesp
Het openbaar vervoer in Amsterdam verandert als het aan het GVB ligt ingrijpend. In het Jaarplan Vervoer 2026 stelt het vervoersbedrijf voor om het tramnetwerk fors aan te passen, nieuwe buslijnen te introduceren en bestaande verbindingen te verbeteren.
Vooral in het tramnetwerk verandert er veel. Voor een deel van de bewoners en de bezoekers aan de stad leidt dit tot een langere reis of tot vaker overstappen.
De opvallendste ingreep is het doortrekken van tramlijn 25: die rijdt vanaf 2026 niet alleen tussen Amstelveen en station Zuid, maar wordt verlengd naar Muiderpoortstation in Oost. Daarmee ontstaat een lange, snelle bovengrondse tramlijn van Uithoorn naar Oost, die via de Zuidas en De Pijp een nieuwe ov-as dwars door de stad vormt.
Trams verdwijnen uit de Ferdinand Bolstraat, terwijl daar bij de aanleg van de Rode Loper ruimte voor was gemaakt
De aanpassing van lijn 25 betekent ook dat de trams niet langer in gekoppelde stellen rijden, maar als enkele wagens. Daardoor zijn er in de spits extra trams nodig om de capaciteit tussen Amstelveen en station Zuid op peil te houden.
Klassieke oost-westverbinding
Lijn 3 – nu nog een klassieke oost-westverbinding tussen de Westergasfabriek en het Flevopark – verdwijnt. Deze route wordt deels overgenomen door andere lijnen, zoals tram 7, 12 en 25. Toch zullen veel reizigers moeten overstappen, bijvoorbeeld bij De Pijp, om van West naar OLVG Oost te komen.
Verkeerswethouder Melanie van der Horst steunt de verlenging van lijn 25, die de positie van station Zuid als ov-knooppunt moet versterken, maar noemt het verdwijnen van lijn 3 een forse ingreep. Ook wijst ze op het verdwijnen van trams uit de Ferdinand Bolstraat, terwijl daar bij de aanleg van de Rode Loper juist ruimte is gemaakt voor trams. Dat raakt vooral mensen voor wie metrostation De Pijp minder goed toegankelijk is.
Bussen in Amsterdam-Noord
In stadsdeel Noord wordt het busnetwerk opnieuw ingericht. Lijn 36 krijgt een snellere route richting Sloterdijk, maar rijdt dan niet meer via busstation Molenwijk. De gemeente vraagt het GVB die wijziging uit te stellen, omdat de vervangende halte bij Standerdmolen volgens haar onveilig en oncomfortabel is. Ook wil de gemeente dat buslijn 38 weer wordt aangesloten op een metrostation.
Er komen twee nieuwe buslijnen bij: een verbinding tussen IJburg en Weesp, gekoppeld aan de bestaande lijn 49, en een bus naar Cruquiuseiland. Verder krijgt lijn 41 de oude route tussen Zuidoost en Oost terug, en gaat bus 369 in Nieuw-West vaker rijden. Daarmee wil het GVB nieuwe gebieden als Strandeiland, Riekerpolder en de Nieuwe Meer beter ontsluiten.
‘Nadeel van het opheffen van tram 3 is dat Oost en West geen rechtstreekse verbinding meer hebben’
Van der Horst maakt zich zorgen over de frequenties van sommige lijnen in de avond en het weekend. In delen van Noord, West en Nieuw-West rijden sommige bussen straks nog maar twee keer per uur. ‘Dat staat op gespannen voet met de sociale functie van het ov,’ schrijft Van der Horst. Ook noemt ze het versoberen van vroege bussen naar Schiphol en het inkorten van nachtlijn N87 in Zuidoost ‘onwenselijk’ vanwege de gevolgen voor forenzen en nachtwerkers.
Kritiek van reizigersclub
Reizigersorganisatie Voor Beter OV ziet voor- en nadelen van de plannen. “Leuk dat 25 de stad in wordt doorgetrokken,” zegt Rikus Spithorst van Voor Beter OV. “Nadeel van het opheffen van tram 3 is dat Oost en West geen rechtstreekse verbinding meer hebben.”
Voor Beter OV stelt dat het GVB met het nieuwe vervoersplan buigt voor de NS. Die willen station Zuid graag belangrijk maken, zegt Spithorst. “Terwijl veel treinreizigers beter af zijn met een reis via Amsterdam CS. Dat vinden wij een slechte zaak: Zuid is een haveloze, armoedige entree voor de stad.”
‘Het zou beter zijn als het GVB eerst eens orde op zaken zou stellen’
Voor Beter OV vraagt zich ook af of de plannen wel realistisch zijn: “Vooral gezien de slechte prestaties van het GVB is de realiteitszin van de plannen erg twijfelachtig. Het zou beter zijn als het GVB eerst eens orde op zaken zou stellen, voordat opnieuw fors aan het lijnennet wordt gesleuteld.”
Het conceptplan van het GVB wordt nog ter consultatie voorgelegd aan de gemeenten in het concessiegebied en aan de Reizigers Advies Raad. Bij groen licht wordt het definitieve jaarplan op 11 juli vastgesteld door de Vervoerregio. De nieuwe dienstregeling gaat vervolgens op 29 maart 2026 in.
Over de auteur: David Hielkema schrijft over de Amsterdamse politiek en is gespecialiseerd in onderzoeksverhalen. Tips of reageren? d.hielkema@parool.nl
Luister ook naar de Parool Podcast, dé podcast over Amsterdam waarin Raounak Khaddari en Tim Wagemakers je iedere week bijpraten over alles wat er in de stad gebeurt.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
