Waarom de goudprijs record na record breekt: ‘Dit heb ik in veertig jaar niet meegemaakt’

Wat is er aan de hand?

Er lijkt maar geen einde te komen aan de stijging van de goudprijzen. Eerder deze maand verbrak de prijs voor het eerst de grens van 3.000 dollar per troy ounce (31,1 gram). Dat is de standaardeenheid voor goud. Sinds gisterochtend is het edelmetaal al 3.148 dollar per ounce waard.

Over een langere periode is de prijsevolutie nog spectaculairder. Sinds begin dit jaar is goud 20 procent duurder geworden. Vergelijken we met januari 2024, dan gaat het over een stijging van ruim 50 procent.

Gouden tijden dus voor handelaars als Jan Van Cutsem, die met The House goudstaven en munten verkoopt in België. “Halfweg vorig jaar stelden heel wat mensen me al de vraag of het nog verstandig was om bij te kopen. Intussen is de prijs alweer 30 procent gestegen. De beweging die je nu in de markt ziet, heb ik in mijn carrière van veertig jaar nog niet meegemaakt.”

Hoe kan dat?

Al sinds jaar en dag geldt de volgende wetmatigheid: hoe hoger de spanning en onzekerheid in de wereld, hoe hoger de goudprijs. Zo werd goud ook aan het begin van de coronacrisis een stuk duurder. Nadien kwam er weer een dip. Maar door de geopolitieke spanningen, met onder meer de oorlogen in Oekraïne en Gaza, is de prijs sinds eind 2023 aan een stevige klim bezig.

De onzekerheid op de financiële markten loopt helemaal op in aanloop naar woensdag 2 april. Donald Trump heeft die dag omgedoopt tot ‘Liberation Day’, de dag waarop heel wat importtarieven ingaan - en heel wat nieuwe er mogelijk nog bij komen. En dus zoeken veel mensen hun heil in een veilig alternatief: goud.

Maar er is iets bijzonders aan de hand. In normale tijden zagen we steeds dat de goudprijs naar beneden ging als de rente steeg. Nu blijft de goudprijs klimmen bij stijgende rente. Dat heeft volgens goudexpert Jan Longeval (Vlerick) te maken met de beslissing van het Westen om de 300 miljard aan Russische tegoeden te bevriezen.

“Met name de BRIC-landen zoals China hebben schrik dat ze straks opeens niet meer aan hun activa kunnen, en kopen dus massaal goud op”, zegt Longeval. “Als de EU zou beslissen om die Russische tegoeden helemaal in beslag te nemen, zullen we nog wat anders zien.”

Kan die goudprijs nog verder stijgen?

Veel zal afhangen van hoe erg de handelsoorlog vandaag verder escaleert. Hoe dan ook lijkt de kans klein dat de vraag naar goud snel weer gaat liggen. Zeker nu experts waarschuwen dat de VS afstevenen op een stagflatie, de combinatie van lage groei en hoge prijzen.

“De Amerikaanse centrale bank kan de rente dan niet te hoog optrekken, omdat ze de economie moet blijven stimuleren”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING. “En als de rente onvoldoende hoog is om de stijgende levenskosten te compenseren, zal de vraag naar goud wellicht nog toenemen.”

Op dit moment is er nog een behoorlijke voorraad goud aanwezig. Maar als de vraag blijft stijgen, is de vraag of de goudsector daaraan kan blijven voldoen. Want experts gaan ervan uit dat van al het goud waar we makkelijk aan kunnen, we 80 procent al gewonnen hebben. Nieuwe goudaders vinden is ook geen sinecure, want dat zijn dure expedities die vaak op niks uitdraaien. “Als de prijs nog verder stijgt, verwacht ik dat heel wat landen hun goudmijnen zullen nationaliseren”, zegt Van Cutsem. “Dat kan de problemen nog verergeren.”

Tegelijk berust de huidige hausse veel op speculatie. “Als Trump de tarieven weer afzwakt onder druk van ondernemers en de EU afziet van het idee om de Russische tegoeden op te eisen, kan de goudprijs weer zakken”, zegt Longeval.

Ben ik te laat om in goud te investeren?

Een koopje kun je investeren in goud vandaag niet noemen. De prijs die je betaalt voor 31 gram, is het dubbele van de kostprijs om dat goud uit de grond te halen. “Bovendien zijn er andere producten die nog beter beschermen tegen inflatie, zoals geïndexeerde staatsobligaties”, zegt Vanden Houte. “Die bieden je altijd een percentage boven op de inflatie in dat land.”

Toch kan het alsnog interessant zijn om een klein deel van je portefeuille in goud te investeren, en te profiteren van de nog stijgende prijzen. Dat kan zowel via ETF’s, termijncontracten of door fysieke staven of munten aan te kopen. “Zoals het verstandig is om een brandverzekering te nemen, kun je zeker fysiek goud zien als een soort verzekering tegen chaos in de financiële markten”, zegt Longeval.

Stijgen ook andere metalen in prijs?

Ja, ook bij andere industriële metalen als tin, aluminium of ijzererts zien we een Trump-effect. Sinds januari zijn ze gemiddeld 7,5 procent duurder geworden. Koper werd het voorbije kwartaal zelfs 27 procent duurder, en stijgt daarmee nog sneller dan goud.

Amerikaanse handelaars hebben de voorbije weken veel koper ingevoerd uit angst dat die straks extra belast wordt. Net daardoor zijn de prijzen snel gestegen. Toch is het volgens Vanden Houte niet zeker dat die stijging nog lang blijft aanhouden. “De prijs van koper hangt net zoals de andere industriële metalen sterk samen met de economische groei. Als de wereldeconomie straks vertraagt of stilvalt door de handelstarieven, dan zou de koperprijs weer snel kunnen zakken.”