Financiële gezondheid jongeren 'aanzienlijk' achteruitgegaan: 'Inkomsten blijven achter'
Jongeren hadden in 2024 'aanzienlijk' meer moeite om de eindjes aan elkaar te knopen ten opzichte van een jaar eerder. Dit komt naar voren uit een onderzoek van Deloitte dat is gedaan in samenwerking met het Nibud, Tilburg University en de Universiteit Leiden.
Waar in 2023 nog 18 procent van de jongvolwassenen financieel gezond was, was dit vorig jaar 12 procent. Nederlanders die tussen de 18 en 24 jaar oud zijn, hebben over het algemeen moeite om financieel het einde van de maand te halen en komen daardoor ook niet toe aan sparen voor later. Het maken van schulden is niet zeldzaam (9 procent).
Dit komt vooral doordat het inkomen van jongeren niet meestijgt met de opgelopen kosten. Veel Nederlanders in deze leeftijdsgroep (slechts een kwart werkt fulltime) werken relatief weinig uren en hebben nog geen vaste 'volwassen' baan vanwege hun studie. Hierdoor profiteren zij minder dan andere werkenden van loonstijgingen.
Geen koopkrachtcompensatie meer
Daarnaast is de koopkrachtcompensatie voor studenten van 164,30 euro per maand weggevallen vanaf 1 september 2024, toen het nieuwe collegejaar begon. Daar komt naast de inflatie ook nog bij dat bijvoorbeeld het collegegeld met 9,3 procent (216 euro) is toegenomen. Dit zorgt voor financiële stress, schrijft Deloitte.
De onderzoekers benadrukken dat jongeren een diverse groep vormen 'die volop in beweging' is. "Ze doen veel dingen voor het eerst." Daar hoort ook risicovol financieel gedrag bij.
"Het gebruik van risicovollere producten is kenmerkend voor de leeftijdsfase waarin jongvolwassenen zich bevinden. Bijna een op de zes (16%) 18-24-jarigen deed bijvoorbeeld het afgelopen jaar aan online gokken." Onder alle groepen is dit gemiddeld een op de dertien (8 procent). Het aantal miskopen nam wel af.
In het onderzoek komt wel naar voren dat het financiële bewustzijn onder jongvolwassenen groeit. Het gaat om "een groep die hard werkt, veel ballen in de lucht probeert te houden en daarbij het afgelopen jaar duidelijk stappen heeft gezet om meer controle te krijgen over hun financiële situatie."
In het onderzoek wordt benoemd dat steeds meer jongeren vanwege kamertekorten en hoge huren noodgedwongen thuis blijven wonen.
Stapel aan zorgen
Ook zeggen de onderzoekers dat de financiële zorgen voor een deel van de jongeren tijdelijk zijn, aangezien ze na het afronden van hun opleiding een vast inkomen zullen hebben.
Verantwoording onderzoek
De onderzoekers hebben gekeken naar vijf domeinen. Het gaat om inkomen, uitgaven, sparen, leren en plannen.
De vragenlijst is door onderzoeksbureau Ipsos online uitgezet. Vijfduizend respondenten hebben de vragenlijst volledig ingevuld. Door een weging van de data gaat het om representatieve afspiegeling. Het onderzoek is aangevuld met andere (wetenschappelijke) bronnen.
"Maar voor sommigen blijft de stapel aan zorgen groeien. In deze levensfase wordt immers het fundament voor financiële gezondheid gelegd, en als dat fundament niet stevig genoeg is, kan een financiële achterstand ontstaan die moeilijk in te halen is."
Werken loont
Meer werken betaalt zich letterlijk terug voor iedere Nederlander, blijkt ook uit het onderzoek. Er is namelijk niet alleen gekeken naar jongeren. "Tweederde van de Nederlanders die fulltime werken geeft aan (zeer) makkelijk rond te kunnen komen. Dit percentage is significant hoger dan bij Nederlanders die minder uren werken."
Dat Nederlanders die meer dan 28 uur werken, meer garen hebben gesponnen bij de gestegen lonen, wordt expliciet genoemd in het onderzoek.
Het valt op dat het over de algehele lijn beter gaat met vrouwen. Het aantal 'financieel ongezonde' vrouwen daalde met 7 procent naar 25 procent. Overigens hebben vrouwen het nog wel financieel lastiger dan mannen.
In totaal is het percentage financieel gezonde huishoudens licht gestegen, van 26 procent naar 30 procent. Dit betekent trouwens niet dat de rest ongezond is. 22 procent wordt bestempeld als ongezond. Dat is minder dan de 27 procent van het jaar ervoor. De rest van de Nederlanders is niet ongezond, maar heeft ook niet alle zaken op orde.
Praten 'cruciaal'
Deze percentages laten echter nog steeds zien dat Nederland allesbehalve zorgenvrij is als het gaat om geld. Praten over geldzorgen wordt door de onderzoekers 'cruciaal' genoemd bij het voorkomen en oplossen van geldproblemen.
Buy now, pay later-diensten als Klarna maken kopen makkelijker en vergroten de kansen op schulden: