Vrouwen die loonsverhoging vragen, worden vaker overgeslagen

Dat vrouwen nog vaak minder verdienen dan mannen voor hetzelfde werk is al lang bekend. Maar ook als het om extraatjes gaat, worden vrouwen achtergesteld, blijkt uit een peiling onder 2600 mensen in het ledenpanel van vakbond CNV. Het is geen representatief onderzoek onder de werkende bevolking, geeft CNV-voorzitter Piet Fortuin toe. “Maar ons ledenpanel is een goede doorsnede van de Nederlandse samenleving.”

Mannen die om een loonsverhoging vragen, krijgen die in 44 procent van de gevallen ook. Vrouwen die erom vragen, worden vaker overgeslagen. Zij krijgen in een derde van de gevallen meer loon. Een goede beoordeling leidt bij mannen bovendien 2,5 keer vaker tot een extra beloning dan bij vrouwen. En 13 procent van de mannen gaf aan weleens een spontane loonsverhoging te hebben gekregen, tegen 7 procent van de vrouwen.

‘Loonkloof juist kleiner’

“De conclusies zijn volstrekt onherkenbaar,” zegt Jannes van der Velde van werkgeversvereniging AWVN. Deze organisatie adviseert werkgevers over arbeidsvoorwaarden. “Wij zien juist dat de loonverschillen tussen mannen en vrouwen kleiner worden.”

Volgens de werkgevers is de loonkloof sowieso kleiner dan wordt gedacht. Mannen werken over het algemeen meer uren en ze hebben vaker een hogere functie, met dus ook een hoger salaris. “Als je kijkt of dezelfde werkzaamheden gelijk worden beloond, dan zie je dat de kloof tussen mannen en vrouwen veel kleiner is dan vaak wordt verondersteld,” aldus Van der Velde.

Europese richtlijn loontransparantie

“Het klopt dat de loonkloof kleiner wordt als je naar de cao-lonen kijkt,” zegt Fortuin. “Maar deze peiling gaat over de extra loonsverhogingen of bonussen, die buiten de cao vallen. En dan blijkt dat mannen die eerder krijgen dan vrouwen.”

De vakbondsvoorzitter heeft zijn hoop gevestigd op de Europese richtlijn loontransparantie. Die richtlijn verplicht werkgevers om open te zijn over de beloningen in een bedrijf. “Dat is belangrijk, want dan zie je ook hoe de extraatjes worden verdeeld.” Dat is nu grotendeels onbekend.

Praten over salaris is nog steeds een taboe voor veel mensen. Werkgevers komen dus gemakkelijk weg met het huidige beloningsbeleid. En dat geldt ook voor de extra beloningen.

‘Die blijft toch wel’

Dat vrouwen minder snel een extra beloning krijgen, verbaast Anne-Marije Buckens niet. “Ik denk nog steeds dat vrouwen een vraag naar een salarisverhoging gemakkelijker van tafel laten vegen,” zegt de directeur van 50 Company, een loopbaanadviesbureau. “Vrouwen geven werkgevers meer ruimte om nee te zeggen. Als ze om loonsverhoging vragen, zeggen ze er sneller bij ‘als het kan’, of ‘het hoeft niet meteen’.”

Vrouwen stellen zich meegaander op en dat werkt in hun nadeel. “Werkgevers denken sneller, die blijft toch wel, dus die hoef ik niet extra te belonen,” aldus Buckens.

Inbreng mannen hoger ingeschat

Maar dat verklaart niet alles. Ook zonder te vragen krijgen mannen sneller een extra beloning. “De inbreng van mannen wordt hoger ingeschat dan de inbreng van vrouwen. Dat is een rolpatroon dat er in de afgelopen eeuwen is ingesleten,” zegt Buckens. “We weten dat het niet klopt, maar het is niet zomaar veranderd.”

Fortuin ziet ook die ingesleten patronen. “Vooral traditionele sectoren als transport of de bouw moeten zich afvragen of het beloningsbeleid nog wel eerlijk en rechtvaardig is.”