Acteur George van Houts: ‘Ik kom nog in Amsterdam, maar ik ben heel blij dat ik er niet meer woon’

De Verleiders

“De Verleiders is ons meesterwerk, onze theatergroep. We hadden net de financiële crisis gehad, het was 2009, en Tom de Ket en ik wilden weg uit het cabaret als Van Houts & De Ket. We kregen de indruk dat mensen alleen nog maar kwamen om te lachen. Vroeger wilden mensen nog wel een spiegel voorgehouden krijgen, of stonden mensen open voor intellectueel cabaret. Maar dat was weg.”

“Tom en ik zeiden: zullen we ons oude vak, toneelspelen, weer oppakken? En dan nieuwe, Nederlandstalige stukken gaan maken? We wilden het vooral hebben over macht, financiën, de banken. We gingen ermee naar Inge Bos van Bos Theaterproducties. Zij had er gelijk oren naar, maar toen ze ermee langs de theaters ging, zagen die het helemaal niet zitten. Theaters zeiden: ‘hou toch op, moeten we kijken naar mannen in pakken die op een toneel zakelijke dingen bespreken? Daar is helemaal geen publiek voor’.”

“Maar we maakten de eerste voorstelling in 2012 over de vastgoedfraude en dat was meteen boem! Een enorme hit. Ons tweede doel was meer mannen naar de theaterzalen krijgen. Die waren er niet meer zo veel, want vrouwen kochten de kaartjes en theaters pasten zich daarop aan. We hebben al die theaters het tegendeel bewezen en voorstellingen gemaakt over banken, de sleepwet, big pharma. We doen dit al die tijd zonder subsidie en we vieren dit jaar onze tiende voorstelling.”

Amsterdam

“Midden in de coronacrisis zijn mijn vrouw en ik weggevlucht naar Arnhem. En daar wonen we nu al 4,5 jaar, op een hartstikke mooie plek. Ik woonde sinds mijn negentiende in Amsterdam, maar het was mooi geweest. Ik werk er nog vaak en mijn twee dochters wonen er, dus ik kom nog in Amsterdam, maar ik ben heel blij dat ik er niet meer woon. Ik vind de stad rommelig, vies en chaotisch.”

“Ik word ook ouder, hè. Op 30 maart krijg ik m’n eerste AOW’tje. Het was wel schrikken toen ik erachter kwam. Nu vind ik wandelen in de bossen met de hond heerlijk.”

Complotdenker

“Ik ben de ergste complotdenker van heel Nederland. Ik omarm het. Ik denk dat veel van wat we over de wereld te horen krijgen, niet klopt. Het zijn de klassieke onderwerpen waar ik enorme vraagtekens bij heb, zoals de moord op John F. Kennedy, 9/11, MH17 en de coronacrisis.”

“Ik ben geen complotdenker die gelooft dat een kwaadaardige elite uit is op macht. Ik denk wel dat er belangen in de wereld zijn en dat er een elite is met een messiascomplex die denkt: we moeten de wereld beter maken dus gaan we dat even zo en zo doen, maar de wereld zal dat niet begrijpen, dus moeten we het maar even achter de schermen organiseren.”

“Toen ik het met de voorstelling Door de bank genomen opnam tegen de grote, machtige bankenwereld , werd ik op een voetstuk geplaatst. In het theater en daarbuiten was ik een held. Maar toen ik het over 9/11 ging hebben, klapten opeens alle deuren dicht. Dat was voor mij een teken dat ik goed zat. Er zit zo’n sociaal taboe op. Ik heb vaak tegenover journalisten gezeten die met hun opnameapparaatje uit zeiden: ‘Ja, ik vind het ook raar, maar ik kan op de redactie 9/11 niet eens laten vallen, want dan maak ik mezelf ongeloofwaardig.’”

“Overigens: als ik een goed tegenargument krijg, ben ik altijd bereid om te zeggen: ja verrek, zo heb ik er niet over nagedacht, daar zou je wel eens gelijk in kunnen hebben.”

Rapper Elmer

“Ik stond 29 december in een bomvol Paradiso, waar mijn dochter Merel Pauw in d’r eentje die hele zaal met 1500 man op z’n kop zette. Wow! Als alter ego rapper Elmer maakt ze een heel eigen tussenvorm van theater en Nederlandstalige hiphop. Ook nog met een soort feministische drive erachter. Ik ben beretrots. Maar ik hield mijn hart vast toen ze twee jaar geleden zei: ‘Pap, ik ga naast toneel – want ze heeft ook een eigen theaterhiphopgroep, Dieheleding – proberen hiphopster te worden.’ Ik dacht: kijk uit, dat is zo’n rare machowereld. Maar ze doet het geweldig.”

“We botsen wel als generatie, er zit ook veertig jaar tussen. Sommige woke dingen die zij vanzelfsprekend vindt of waarvan zij vindt dat er voor gevochten moet worden, daar heb ik grote vraagtekens bij. Zoals de hele discussie rond gender en identiteit. Ik hoorde vorige week dat de nieuwste loot aan de tak nu furries zijn? Nou, dan val ik een beetje uit de tijd. Dan denk ik: we zijn met z’n allen knettergek geworden.”

Linde van den Heuvel

“Toen we Door de bank genomen, tien jaar later maakten, had ik het script geschreven. Ik had mij inmiddels ontwikkeld tot complotdenker, dus Inge en Tom zeiden: zet een paar mensen om George heen, zodat het wel bij de feiten blijft. Leopold Witte begeleidde mij, samen met Thomas Bolle, een journalist van Follow the Money. Leopold had net met Linde gewerkt aan een voorstelling van De Speld. Toen ben ik gaan kijken en was ik gelijk weg van haar. Ze moest erbij.”

“Waarom we niet eerder met actrices werkten? Wij wilden echt een mannengroep, een voetbalploeg. Tom en ik zijn met Pierre Bokma, Victor Löw en soms gastacteurs. Toen we twaalf jaar geleden begonnen, dachten we: als er een vrouw nodig is, spelen we die zelf. Maar na Linde gaan we in de toekomst misschien wel met meer actrices werken.”

Radio Bergeijk

“Pieter Bouwman is net overleden, een groot verdriet. Ik maakte met hem 760 afleveringen van Radio Bergeijk, ons absurdistische radioprogramma. Heel veel grappen die wij maakten in 2001, toen we ermee begonnen, zouden nu niet meer kunnen. Grappen over de multiculturele samenleving bijvoorbeeld. We deden natuurlijk alsof Bergeijk een dom dorp was waar de onderbuik regeerde. Dus dan maakten we alle foute grappen die je maar kon maken.”

“Pieter was mijn coach, mijn leermeester. We konden meesterlijk met z’n tweeën improviseren. Hij was ook mijn artistiek geweten, daarom mis ik hem enorm. Als ik wat maakte, dan liet ik het aan hem zien. Hij was heel streng, maar als hij lachte, dan wist ik: nu zit het goed.”

Politiek

“Ik stem niet meer. De laatste keer was ik nog even lid van de Piratenpartij, wat ik een sympathieke club vind, maar die slaan geen deuk in een pakje boter. Ik sta eigenlijk al dertig jaar op het punt zelf de politiek in te gaan.”

“Er wordt ook aan me getrokken, van verschillende kanten. Door Thierry Baudet, onder anderen, maar ik kan me helemaal niet vinden in zijn standpunten. Ik ben vóór immigratie. De wereld is van iedereen. Grenzen dichtgooien heeft geen enkel nut. Dat witte etnocentrisme vind ik verschrikkelijk. Van die hang naar vroeger krijg ik de kriebels. Ik vind juist dat we nog veel meer multiculti moeten worden. Maar dan écht.”

“Ik vind ook dat als je asielzoekers binnenlaat, je ze meteen aan het werk moet helpen. Je moet ze niet twee jaar in een kamp laten zitten, maar meteen Nederlands leren en in de samenleving opnemen. Maar of er ooit een partij gaat komen, weet ik niet. Je ziet dat elke nieuwkomer onmiddellijk wordt opgeslokt en vermorzeld door het Haagse apparaat. Mijn vrije positie als kunstenaar in het theater is voor mij veel meer waard.”

Reclame

“Mijn vader had een reclamebureau. Ik speelde in de allereerste reclamespot die op de Nederlandse televisie is uitgezonden, voor het Zaanse supermarktconcern Simon de Wit. Ik was negen en vond het geweldig. Ik kreeg ook van die televisieschmink op m’n gezicht en ik heb me een week niet gewassen omdat ik zo trots was.”

“Begin 2000 heb ik met Tom, als Van Houts & de Ket, reclames voor koffiemerk Kanis en Gunnink gemaakt. Ik ben er niet per se voor om veel reclame te doen, maar we waren toen net uit het gesubsidieerde toneel voor onszelf begonnen als cabaretduo. Het was fijn dat het publiek ons leerde kennen en het was een lekkere aanvulling op het inkomen. Mijn vader heeft het helaas niet meer meegemaakt, hij was al in 1993 overleden.”

Zaandam

“Verschrikkelijk. Ik ging daar weg toen ik negentien was en ik was hartstikke blij dat ik weg was. Zaandam is gewoon een soort Purmerend of Lelystad. Het was saai en als ik nu door Zaandam loop, vind ik het nog treurig.”

Bureau Buitenschot

“De rode draad in onze nieuwe voorstelling van De Verleiders is dat consultants de democratie uithollen. Bureau Buitenschot is natuurlijk een woordgrap op de consultancyfirma Bureau Berenschot. Op de laatste pagina van ieder consultancyrapport staat altijd een disclaimer: ‘Aan dit rapport of dit advies kunnen geen rechten worden ontleend.’ Dus ze zijn op geen enkele manier verantwoordelijk als er een puinhoop uitkomt.”

“De coronacrisis is helemaal overgelaten aan technocraten, experts en consultants. Als er een gezondheidscrisis is, denk je: ambtenaren op het ministerie van Volksgezondheid doen het samen met de GGD’s. Maar nee, hier worden steeds consultants tussen gezet. Ook het oplossen van de toeslagenaffaire is voor een groot deel in handen van Deloitte, terwijl die affaire nog lang niet is opgelost. Wat in wezen van oudsher democratisch politieke besluitvormingsprocessen moeten zijn, zijn helemaal uit handen gegeven aan consultancybureaus die daar heel veel geld mee verdienen, maar daar vervolgens geen verantwoordelijkheid voor nemen. Dus krijg je ruzie tussen burgers onderling, burgers met de overheid, en de overheid die zich verschuilt achter het rapport van de consultant. Niemand is op deze manier meer verantwoordelijk.”

“Wij maken deze voorstelling niet om consultants te bashen, maar om het verschijnsel te duiden. Dat hebben we met zijn allen helemaal uit de hand laten lopen. We moeten de democratie heroveren.”

Bureau Buitenschot, t/m 15 maart in Afas Theater Leusden, 16/17 mei in Schouwburg Amstelveen, 2-13 juli in Theater DeLaMar.

Over de auteur: Lorianne van Gelder schrijft ruim tien jaar voor Het Parool, vooral over theater, cultuur en media. Ze was ook presentator van de Paroolpodcast Amsterdam wereldstad.