Faber kent geen spijt: ‘Ik ben geen stempelmachine’, oppositie zegt vertrouwen op

Wie dinsdag in het vragenuur in de Tweede Kamer had gedacht dat Faber zich iets had aangetrokken van de storm van kritiek die losbarstte na haar weigering om vijf vrijwilligers te eren met een koninklijke onderscheiding, kwam bedrogen uit. Spijt? Dat kent Faber niet. Excuses? Dat kunnen de Kamer en de vrijwilligers vergeten. Faber was dinsdag naar het vragenuur gekomen met een stukje tekst dat zij een half uur lang herhaalde: ‘De asielinstroom moet omlaag. Dat signaal heb ik willen geven toen ik de lintjes niet wilde aftekenen’, aldus de PVV-minister.

Meerdere oppositiepartijen hadden wellicht op inkeer gehoopt bij Faber, die de afgelopen maanden meerdere keren in de schijnwerpers stond vanwege opzienbarende uitspraken over onder meer de Oekraïense president Zelensky. En vrijdag nog, toen zij premier Schoof openlijk ervan betichtte de intrekking van de Spreidingswet te vertragen. Na kritiek van de commissarissen van de koning, de burgemeesters en vrijwilligersorganisaties die vreesden dat de minister de toekenning van lintjes voor mensen die zich hebben ingezet voor de samenleving politiseert, zou Faber zich misschien wel gevoelig tonen voor dit geluid.

Niets bleek minder waar. ‘Ik sta hier nog steeds achter’, liet ze de Kamer weten. De volledige oppositie is inmiddels klaar met de asielminister die weigerde inhoudelijk antwoord te geven op vele vragen vanuit de Kamer. ‘We mogen mensen niet cancellen op basis van hun politieke achtergrond, ook niet als ze van de PVV zijn’, aldus SGP’er Diederik van Dijk. ‘Dat glibberige pad bewandelt deze minister. U politiseert de toekenning van lintjes.’ Volgens Volt steekt Faber met haar optreden vanuit Vak K een middelvinger op naar alle vrijwilligers, naar de samenleving. ‘Deze minister kan deze post niet aan.’

Ook JA21, dat de asielagenda van het kabinet steunt, heeft geen goed woord meer over voor Faber. ‘De asielinstroom gaat niet omlaag als je vijf lintjes weigert’, aldus Joost Eerdmans. Hij ziet dat Faber zichzelf wekelijks in de problemen werkt, waarna er extra Kamervragen, extra debatten en uiteindelijk extra werk volgen. ‘Daar is de minister weer extra tijd en aandacht aan kwijt die ze beter had kunnen steken in maatregelen en beleid waar de Kamer op wacht.’

Vertrouwen kwijt

Voor GroenLinks-PvdA, CDA, D66 en CU is de beantwoording en de houding van Faber aanleiding om premier Schoof naar de Kamer te roepen. Zij lieten doorschemeren het vertrouwen in Faber kwijt te zijn. De partijen wilden vanavond nog een debat met Schoof en zullen naar alle waarschijnlijkheid het vertrouwen in Faber opzeggen. Inmiddels is het bekend dat het debat woensdag plaats zal vinden. Het is goed parlementair gebruik dat zodra de vertrouwensvraag op tafel ligt, dat daar zo snel mogelijk over gedebatteerd wordt.

‘Dit gaat om democratisch ethos’, aldus Henri Bontenbal (CDA). ‘Dit gedrag van Faber is een aanval op vrijwilligers. Zij beschadigt het ambt van minister door een koninklijke onderscheiding te weigeren en dit te politiseren.’ Bontenbal neemt het Faber in het bijzonder kwalijk dat zij politiek bedrijft over de rug van vrijwilligers. ‘Hier trekken we een grens.’

GroenLinks-PvdA en D66 stellen dat de eenheid van kabinetsbeleid in het geding is nu Faber de lintjes niet aftekent en Schoof dat wel doet. Dat Faber tegelijkertijd achter haar besluit blijft staat, maar ook achter het aftekenen door Schoof kan volgens deze partijen niet samengaan. ‘De eenheid van kabinetsbeleid is failliet. Dit mag de premier niet accepteren’, aldus Jesse Klaver.

Rob Jetten (D66): ‘U bent een grove schande voor het ministerschap. In alle jaren dat ik hier zit heb ik nog nooit meegemaakt dat een minister zo vaak de eenheid van kabinetsbeleid kan doorbreken, zo vaak ruzie kan maken met de premier en zo vaak de Kamer mag schofferen.’

Denk-leider Stephan van Baarle richtte zijn blik niet op de minister, maar op de drie andere coalitiepartijen. ‘Het is de coalitie die dit blijft toestaan: VVD, BBB en NSC. Zij moeten een streep trekken.’

Het is met name de vraag of het geduld bij NSC en VVD met Faber op is. Vooralsnog lijken de twee partijen de laatste rel rond Faber zo snel mogelijk achter zich te laten.