Trumps minister van Handel maakte naam als Wall Street-miljardair en vertolker van het ‘9/11’-trauma

Het is dinsdag 11 september 2001, ruim na acht uur ’s ochtends als de hoogste baas van de New Yorkse firma Cantor Fitzgerald, een vermogensbeheerder op Wall Street, onderweg is naar kantoor. Howard Lutnick heeft haast, want hij is laat. Het is voor zijn zoon de eerste dag op de kleuterschool, dus heeft hij de jongen die ochtend zelf gebracht.

De directeur is nog niet op kantoor als om kwart voor negen het eerste vliegtuig zich in de noordelijke WTC-toren boort, tussen de 93ste en de 99ste verdieping. Het kantoor van Cantor Fitzgerald is hoger gelegen: op de verdiepingen 101 tot 105. Geen enkele werknemer die aanwezig is op kantoor overleeft de aanslag; 658 collega’s van Lutnick, onder wie zijn broer Gary, sterven die ochtend.

Ongeveer een kwart van alle dodelijke slachtoffers van de aanslagen van 11 september werkte voor Cantor Fitzgerald. Geen ander bedrijf is door ‘9/11’ zo hard geraakt. Howard Lutnick groeit uit tot een symbool van het Amerikaanse verdriet. De ceo van Cantor Fitzgerald brengt zijn verhaal op televisie, in de ene uitzending na de andere, telkens tot tranen toe bewogen.

In eerste instantie kan hij op veel sympathie rekenen. Maar al snel volgt er kritiek. Luttele dagen na 11 september, terwijl de restanten van de twee ingestorte WTC-torens nog nabranden, stopt Lutnick de betalingen aan de families van gestorven werknemers van Cantor Fitzgerald.

Volgens Lutnick had hij geen andere keuze. ‘Het was gewoon een rekensom, er was geen geld’, zei hij later tegen The New York Times. In de vijf jaar na de terreuraanslagen bouwde hij het bedrijf in snel tempo weer op. Een kwart van de winst van Cantor Fitzgerald stortte hij in een fonds voor families van de slachtoffers van 9/11; het fonds was uiteindelijk goed voor 180 miljoen dollar.

Het is Howard Lutnick ten voeten uit. Emotioneel, maar pragmatisch. Een sterke motivator, maar een harde bedrijfsleider.

Sinds 21 februari van dit jaar is de 63-jarige miljardair de Amerikaanse minister van Handel. Lutnick is daarmee een van de belangrijkste raadgevers van president Trump als het gaat om diens tarievenstrategie.

Trump en zijn ‘Liberation Day’

Die strategie moet woensdag uitmonden in ‘Liberation Day’ (Bevrijdingsdag), de dag waarop de VS hoge invoertarieven willen gaan hanteren voor veel landen, de dag ook waarop volgens Trump een einde komt aan de onrechtvaardige handelsverhoudingen in de wereld.

Ook als minister toont Lutnick zijn verschillende gezichten. Soms lijkt hij een voorzichtige aanpak te kiezen, in een poging de brandjes te blussen die Trump dagelijks aanwakkert. Op andere momenten staat hij vooraan om de nieuwe belastingen en de strategie van de Verenigde Staten met hand en tand te verdedigen.

Howard Lutnick groeit op in Long Island, als middelste zoon van een beeldend kunstenaar en docente aan Long Island University en een docent geschiedenis aan Queens College in New York. De jongen kent geen onbezorgde jeugd. Op zijn 16de verliest hij zijn moeder aan kanker. Nog geen achttien maanden later sterft ook zijn vader, aan de gevolgen van een verkeerde medische ingreep. Lutnick is dan nog geen 18 jaar oud. Hij is eerstejaarsstudent aan het chique Haverford College in Pennsylvania en wees.

De jongen voelde zich in die tijd, samen met zijn broers, als een astronaut in de ruimte, vertelde hij later: ‘Zonder ouders verlies je de zwaartekracht die je voeten op de grond houdt.’

Dicht bij oprichter Bernie Cantor

Via een vriend van de familie belandt Lutnick op Wall Street, bij vermogensbeheerder Cantor Fitzgerald, waar hij als een raket carrière maakt. Met een aantal succesvolle deals verwerft de ambitieuze jongeman het vertrouwen van oprichter Bernie Cantor. ‘De eerste keer dat ik voor het bedrijf 100 miljoen dollar verdiende, vond hij mij aardig. De tweede keer dat ik 100 miljoen dollar verdiende, begon hij van me te houden. En de derde keer werd ik familie’, zei Lutnick over zijn snelle opmars in het bedrijf.

Al op 29-jarige leeftijd, zeven jaar na zijn entree, schopt de dealmaker het tot ceo van Cantor Fitzgerald. Het is een positie die hij sinds 1991 vervulde tot hij vorige maand de rol van minister op zich nam. Howard Lutnick was een van de langstzittende ceo’s op Wall Street.

Het is een klein wonder hoe hij er na 11 september 2001 in slaagde Cantor Fitzgerald opnieuw op te bouwen. Nog geen 48 uur na de terreuraanslagen was het bedrijf alweer open for business. In het eerste jaar na 9/11 trok het bedrijf elke week ongeveer tien nieuwe werknemers aan, volgens de ceo.

Nu telt Cantor Fitzgerald twaalfduizend werknemers, ruim vijf keer meer dan vóór 9/11. Het bedrijf, met zijn hoofdkantoor in New York, is wereldwijd actief. Het succes heeft Lutnick geen windeieren gelegd; het zakentijdschrift Fortune schat zijn vermogen op 2,2 miljard dollar.

‘Meeste gehate man op Wall Street’

Ondanks zijn indrukwekkende levensverhaal maakte Lutnick op Wall Street vermoedelijk meer vijanden dan vrienden. Voormalige zakenpartners vertelden aan zakenblad Forbes hoe Lutnick jarenlang via ellenlange, ingewikkelde contracten meer geld dan fatsoenlijk ontfutselde aan klanten, investeerders en werknemers. ‘Het draait allemaal om mensen uitwringen’, aldus een voormalige zakenpartner. ‘De meest gehate man op Wall Street’, volgens een ander.

Die harde mentaliteit is mogelijk precies wat de Amerikaanse president graag terugziet in zijn minister van Handel. Howard Lutnick is bovendien altijd loyaal geweest aan Trump. Hij doneerde fors aan diens laatste twee campagnes. Na de verkiezingen van november kreeg Lutnick een belangrijke rol bij het samenstellen van de nieuwe regering.

Wereldwijd trekken economen het effect van Trumps importtarieven in twijfel, maar Lutnick blijft een rotsvast vertrouwen houden in deze alom bekritiseerde strategie: ‘De banen die gecreëerd zullen worden, de mensen die fabrieken zullen bouwen, de monteurs die aan robots zullen werken; het zullen er miljoenen en miljoenen zijn. Het gaat om geweldige, goedbetaalde banen waarvoor je geen universitaire opleiding nodig hebt.’