Zorgeloos reizen wordt steeds verder ingeperkt: vanaf 2 april registratie nodig voor reizigers naar Groot-Brittannië

Een weekendje op-en-neer met de boot naar Newcastle, een doordeweekse treinrit naar hartje Londen, of een budgetvliegtochtje naar Manchester wordt vanaf komende woensdag een stuk ingewikkelder: reizigers naar Groot-Brittannië moeten vanaf dan verplicht een Electronic Travel Authorisation (ETA) hebben ingevuld voor ze afreizen. Zonder komen Europeanen het land niet meer in.

Voor reizigers betekent het vooral: meer rompslomp en een flinke grabbel in de privacy. Reizigers moeten zich maximaal 3 dagen voor ze in het Verenigd Koninkrijk aankomen, online of met een app registreren.

‘Terrorismebestrijding’

Daarbij moet het paspoort worden gefotografeerd, of de chip ervan uitgelezen (met telefoons die daarvoor geschikt zijn), en vervolgens een selfie worden gemaakt. Ook is er een lijst aan vragen, onder andere waar wordt gewerkt en of men ergens voor veroordeeld is geweest.

Na een creditcardbetaling van - na 9 april - 16 pond (omgerekend nu 19,20 euro) volgt binnen uiterlijk 3 dagen een oordeel. Is dat positief, dan kan worden afgereisd. Zo niet, dan is de kans groot dat de reiziger moet omboeken of in het uiterste geval zijn geld voor vliegtickets en hotel kwijt is.

Net als onder meer de VS en Canada die (met respectievelijk Esta en eTA) al jaren reizigers verplichten zich te registreren, wordt vanuit Londen vooral gewezen op een soepeler grenspassage en terrorismebestrijding. Maar net als in Noord-Amerika gaat het vooral om de inkomsten die het systeem met zich meebrengt.

De Britse regering verwacht jaarlijks tussen de 180 en 400 miljoen pond op te strijken, met alleen de initiële investering in het online systeem als kostenpost.

4 miljard pond schade verwacht

De maatregel is ook in Groot-Brittannië omstreden. Toerismeorganisaties verwachten jaarlijks 4 miljard pond schade, met name doordat Europeanen minder dagtochten en weekendtrips zullen maken.

Ook de toeristenstroom tussen Ierland en Noord-Ierland zal een flinke knauw krijgen als buitenlandse dagjesmensen moeten betalen voor een grenspassage. Kanaaleilanden Jersey en Guernsey vrezen grote gevolgen voor dagbezoekers uit Frankrijk.

Die ophef is in de Britse politiek en samenleving vooral aan dovemansoren gericht. Andersom staan Britten – onder aanvoering van de tabloidpers – wel op hun achterste benen over vergelijkbare ingrepen in de EU die hun vakantieplezier kunnen treffen.

Keer op keer uitgesteld

Zoals over de previsumplannen waaraan de Europese Unie al 12 jaar werkt. Dat Entry/Exit System (EES) zou eigenlijk al in 2021 worden ingevoerd, maar is keer op keer uitgesteld – laatstelijk afgelopen november. Ook doordat met name Zuid-Europese landen het systeem toch al niet zien zitten vanwege de mogelijke impact op toerisme.

Invoering staat nu, stapsgewijs, tussen oktober dit jaar en april 2026 op het programma, hoewel daar nog altijd een besluit over genomen moet worden. Afgesproken is dat lidstaten zes maanden krijgen om zich voor te bereiden. Op Schiphol en de Nederlandse Eurostarstations zijn de voorbereidingen, onder meer met kiosken voor aankomende reizigers, al achter de rug.

EES werkt anders dan de Britse ETA; aanmelding gebeurt bij aankomst op een luchthaven (of in het geval van trein en boot: op de plek van vertrek). Reizigers melden zich bij een digikiosk waar paspoort, gezicht en vingerafdrukken worden gescand alvorens ze doorlopen naar de paspoortcontrole waar dat allemaal wordt gecontroleerd. Registratie kost niets.

EES loopt vooruit op de komst – naar verwachting eind 2026 – van een volwaardig Europees previsum, Etias. Alle reizigers van buiten de EU die geen volwaardig visum nodig hebben, zullen dan voor hun reis Etias-goedkeuring moeten regelen. Dat kost hun straks 7 euro.

Wachttijden lopen flink op

Ook in Europa wordt vooral gejubeld over een soepeler grenspassage door EES en Etias. Maar uit proeven met de EES-registratiezuilen is al gebleken dat de wachttijden flink oplopen, tot vier keer zo lang als nu. Dat kan, verwachten toerisme- en reisbrancheorganisaties, de toeristenstroom naar Europa flink schaden. Vorig jaar boekten alleen al Britten 46 miljoen vakantiereizen naar landen in de EU, goed voor 40 miljard pond.

Toerismebureau NBTC verwacht vooralsnog geen grote gevolgen voor Nederland, dat dit jaar naar verwachting 2 miljoen Britten trekt, goed voor 5,1 miljard toeristische inkomsten. “Maar dat hangt sterk af van hoezeer dit de reistijd vertraagt, als bij aankomst alle reizigers van buiten de EU voor EES een extra procedure doorlopen voor ze in de rij voor de pascontrole terechtkomen,” zegt Karlijn Eduard, manager corporate affairs bij NBTC.

“Op Schiphol kom je toch met veel mensen tegelijk aan. Als het inderdaad vier keer meer tijd kost dan nu, zal dat absoluut een dempende werking hebben op het aantal toeristen naar ons land. Zeker als je straks, net als in 2022, overal foto’s gaat zien van lange wachtrijen.”

Veel tijd verloren

Zo komt het merendeel van de Britse toeristen hierheen voor een korte vakantie of weekendtrip. Eduard: “Als van dat weekendje weg veel tijd verloren gaat, kunnen Britten voor bestemmingen elders kiezen. Zeker bij de trein, waar je nu maar 30 minuten voor vertrek aanwezig moet zijn.”

KLM, met 18 bestemmingen in Groot-Brittannië, verwacht vooralsnog niet dat luchtreizigers zich door alle rompslomp laten afschrikken. “Het zijn dezelfde regels als bij elke andere visumaanvraag, dus wij verwachten geen impact,” zegt een woordvoerder. “Bij het boeken wijzen we klanten erop dat ze vooraf toestemming voor de reis moeten vragen. Dat herhalen we nog in een mail die een paar dagen voor vertrek wordt verstuurd.”

Mondiaal tegenmaatregelen

De previsumhype zal ook mondiaal gevolgen hebben voor de reislust van toeristen als andere landen waar Europeanen nu nog visumvrij naar toe kunnen reizen, tegenmaatregelen nemen.

Zo heeft Brazilië al aangekondigd haar previsum, dat vanaf 10 april geldt voor Amerikanen, Australiërs en Canadezen, later ook voor EU-bewoners uit te breiden. Een trip naar het land gaat dan zo’n 75 euro extra kosten.

Over de auteur: Herman Stil is redacteur economie bij Het Parool en schrijft onder meer over het Amsterdamse bedrijfsleven, luchtvaart en Schiphol, vastgoed en de techsector.